Versos coma brasas

A boa poesía, a escrita de verdade grande, acaba por traspasar as fronteiras.

Desa extraordinaria condición son os versos de Manuel Álvarez Torneiro, un clásico da literatura galega do último medio século que recentemente veu recoñecido o seu labor co Premio Nacional de Literatura polo poemario Os ángulos da brasa, editado orixinariamente por Faktoría K no 2012 formando parte da colección Tambo.

Os poemas de Torneiro han poder ser apreciados agora en lingua castelá mercé á publicación dos mesmos por parte da prestixiosa Colección Visor de Poesía, que os dá a luz nunha edición bilingüe con tradución de Teresa Seara.

Non é detalle menor que sexa, precisamente, Visor quen publique Os ángulos da brasa/ Los ángulos de la brasa. En corenta anos de andaina e con máis de oitocentos cincuenta títulos ás costas, tan só outros dous poetas vivos viron impresos os seus versos na que, seguramente, é a colección histórica máis importante do Estado.

O nome de Torneiro vén unirse así aos de Luís González Tosar, quen viu traducido en 1998 Madeira do meu canto/ Madera de mi canto, e mais Yolanda Castaño, quen conta con nada menos que dous títulos versionados: Libro da egoísta/ Libro de la egoísta (2006) e Profundidade de campo/ Profundidad de campo (2009).

No seu día escribín sobre o libro para contar que había nel toda unha poética de madurez, unha escrita melancólica que olla o pasado e fai balance, que se interroga polo que ata aquí nos trouxo e non lle treme a man para denunciar a iniquidade cainita que aniña no peito de moitos.

A memoria, como vértebra do tempo elástico, a infancia como abrollo fronte ás galernas da vida adulta e o amor (tamén a amizade) como salvífico bálsamo son presenzas que acompañan un Torneiro de voz arestada e dolorida, decote clamante e ben poucas veces celebrativa.

Hai nos poemas do autor coruñés unha sinfonía interna que envolve o oído, que adoza o terrible dunha escrita de ruínas, crónica da decadencia, da emoción que arde e se consome e da que só a esperanza anuncia o vagalume do futuro.

Grande nova a de ver os textos de Manuel Álvarez Torneiro traducidos. Oxalá o exemplo se estenda e veñan logo outras versións a outras linguas, porque a Poesía é patrimonio universal e ben está que as pontes da palabra unan os pobos, a beleza ardendo nas brasas anguladas.

[El Ideal Gallego, Diario de Ferrol, 23-2-2014]