Ramón Neto (A Illa de Arousa, 1975) é poeta de estratificación vagarosa. A súa escrita vai sedimentando en textos de fluír remansado que, como toda arquitectónica superior, son recoñecidos nada máis ven a luz tras o seu lento e cadencioso conformarse. Iso explica que A estación única dunha illa (2010), o seu primeiro libro, gañase o Xosemaría Pérez Parallé, que As lavandas adáptanse a todo erro de navegación (2012) se fixese co Miguel González Garcés ou que o libro do que me ocupo aquí, Dominio público, merecese o VIII Premio de Poesía Erótica Illas Sisargas, convocado pola A. C. Caldeirón e mais o concello de Malpica.
Apenas unha trintena de composicións abóndanlle a Neto para convencernos da intensidade visionaria das súas evocacións eróticas. En Dominio público hai moito de musical, de pictórico, mesmo de écfrase, tamén de fotográfico e cinematográfico, por tanto, de multiartístico. O verso enchóupase de sons, de imaxes e escenarios, de xogos autorreferenciais e metapoéticos, de citas e alusións.
Neto aborrece a lírica verbosa, o engoumado do período, as grecas lexicais vougas. O seu é un dicir do cotián escolleito, un crear a partir de materiais vocabulares adoitos que cobran nova vida nunha combinatoria desusada. Os cisnes, para as postais.
Porque Dominio público reivindica os amores cincentos, as eróticas de cuarto de alugueiro, as paixóns de hostal barateiro e a épica amatoria da barra do derradeiro tugurio da madrugada. Nada menos real que o glitter do aparente, o fashion de anuncio que Neto sitúa nas antípodas da súa poética, inzada de hoteis sen estrelas.
O cósmico (“Landra cuspida pola nube de Oort”, “Hai vida alén do cinto de Kuiper”), o políglota (“Dressed to kill me”, “Drum & Bass”, “Antonioni wants your naked soul”, “Commune libre”, “Ceci est un tramway”) e aínda o cosmopolita (“Rostro do mundo”, “Irisacións no Lago Amacu”) anúncianse dende os propios títulos dos poemas, confirmando a amplitude na ollada e a dialéctica destes textos, que saben igual de Verlaine ou Breton que de Hugo Claus, mais tamén de Claudio Rodríguez Fer, Paco Souto ou Elvira Riveiro Tobío.
Poemas en prosa abrindo e pechando a obra alternan con outros textos máis breves, aínda que o predominio do verso longo é notorio en todo o libro, como se a expresión pausada e de amplo alento fose inevitablemente connatural á estética fundante dun Ramón Neto, quen en Dominio público achega froito madurecido dunha traxectoria en constante progresión.
[Faro de Vigo, 12-3-2015]
Criticalia 