O ceo da derrota de Jorge Emilio Bóveda

Dende hai un par de anos para acó a produción do escritor ourensán Jorge Emilio Bóveda pareceu multiplicarse e en apenas uns meses deu ao prelo ata cinco títulos diferentes. O último deles é A habitación secreta, aparecido na colección Nume da editorial noiesa Toxosoutos. Unha novela curta na que o drama duns traballadores e as súas familias lle serven a Bóveda para debuxar un retrato social dos moi duros tempos que atravesamos.

Os tres personaxes protagonistas da novela —que tantas veces lembran os xa paradigmáticos do extraordinario filme Os luns ao sol— conforman un curioso triángulo no que cada un responde a un prototipo de sobexa ascendencia: o perdedor nato, por sempre encabuxado con cantos o rodean e un moito misántropo ademais de bebedor compulsivo (ao Chinaski, xaora); o paria con lexítimas aspiracións de mellora que é quen, mercé a un golpe de sorte, de reconducir en parte a súa deprimente vida; e a rapaza admirable que, no medio da sordidez que a rodea, consegue brillar con luz propia pero que, pola cegueira do amor, remata por complicar a súa situación, aínda que logra sobrevivir cun aquel de dignidade.

Deixando a un lado a relativa orixinalidade temática e argumental da obra, o seu maior problema reside para min no desleixado da prosa, que desloce estilisticamente tanto polas numerosísimas reiteracións e pleonasmos coma polo emprego de vocábulos cunha extensión semántica imposible.

Mais comprensibles son os puntuais esquecementos do nome dalgúns personaxes (Antón Hernández, p. 99) ou a falta de coincidencia de datas (cfr. pp. 93 / 80). Pero non quería rematar estas liñas sen facer unha última consideración aos lectores: A habitación secreta cómpre lelo obviando calquera esixencia mínima de corrección idiomática. Iso evitará estrañamentos dende o propio título que, como ben se ve, consagra xa un castelanismo flagrante, o mesmo que a frase coa que se abre a obra: “Unha serea puntual encheu a rutina dos traballadores e chamounos á calma”, onde o termo serea, claro, non se refire precisamente ao ser mitolóxico e si ao aparello xerador de grandes sons, ou sexa, a unha sirena.

A habitación secreta de Jorge Emilio Bóveda é un interesante exercicio narrativo que aposta pola exploración de territorios de incomunicación e soidade, mais tamén de esperanza e amor (tardío) como ilusionantes vagalumes cos que alumar o ceo da derrota.